Chi trả dịch vụ môi trường rừng góp phần hỗ trợ quản lý bảo vệ rừng ở Nà Chì

Khu rừng nguyên sinh Thác Tiên - Đèo Gió với phần lõi thuộc thôn Ngam Lâm (xã Nấm Dẩn), phần còn lại chủ yếu tiếp giáp với xã Nà Chì trực tiếp là thôn Khâu Lầu và thôn Nà Lạn. Xã Nà Chì nằm trong khu vực có tỷ lệ che phủ rừng cao, với diện tích rừng tự nhiên và rừng trồng khá lớn. Diện tích giao khoán bảo vệ hàng năm của thôn Khâu Lầu là 116 ha; thôn Nà Lạn 216,1 ha. Dân cư sống tiếp giáp với rừng chủ yếu là đồng bào dân tộc Tày, có tập quán canh tác nông nghiệp và nương rẫy, chăn nuôi bán chăn thả. Trước đây, do đời sống khó khăn, một bộ phận người dân còn tham gia khai thác rừng trái phép hoặc lấn chiếm đất rừng để canh tác. Tuy nhiên, kể từ khi chính sách chi trả DVMTR được triển khai, công tác quản lý, bảo vệ rừng (BVR) đã có nhiều chuyển biến tích cực.  

Việc quản lý rừng được giao khoán về cộng đồng thôn, bản và được chi trả tiền DVMTR theo hàng năm. Trong năm 2024, tiền DVMTR được chi trả hơn 200 triệu đồng cho cộng đồng thôn. Bên cạnh đó, DVMTR chi trả đến các chủ rừng, người dân đã cải thiện rõ rệt về chất lượng, mức sống, đời sống, ý thức của người dân đối với diện tích rừng được giao khoán, chăm sóc và công tác BVR. Hàng năm, người dân nhận được tiền chi trả từ các nguồn sử dụng DVMTR. Nguồn thu nhập này giúp nhiều hộ dân cải thiện đời sống, có thêm vốn để đầu tư vào sản xuất, phát triển chăn nuôi, trồng trọt và từng bước thoát nghèo.

Ông Hoàng Mạnh Tài, trú tại thôn Khâu Lầu, chia sẻ: Gia đình tôi được giao bảo vệ gần 5 ha rừng. Mỗi năm, chúng tôi đều nhận được tiền chi trả của DVMTR. Số tiền tuy không lớn nhưng đều đặn và ổn định. Đó cũng là nguồn động viên để người dân chúng tôi có thêm động lực để BVR, tránh những tác động của con người gây ảnh hưởng đến rừng.

Ngoài lợi ích kinh tế, chính sách chi trả DVMTR còn giúp nâng cao ý thức và trách nhiệm của cộng đồng trong quản lý, BVR. Thông qua các tổ, đội quản lý rừng cộng đồng, người dân được phân công tuần tra, giám sát và báo cáo kịp thời các hành vi xâm hại rừng. Nhiều thôn, bản chủ động xây dựng quy ước BVR, xử phạt các hành vi vi phạm, đồng thời tổ chức họp dân để tuyên truyền, phổ biến pháp luật về lâm nghiệp. Anh Hoàng Văn Tuất, trưởng thôn Khâu Lầu chia sẻ: Toàn thôn Khâu Lầu có 72 hộ, trong đó có 19 hộ nghèo, 10 hộ cận nghèo. Hầu hết các hộ dân đều có diện tích rừng được giao khoán. Công tác quản lý, BVR được tổ chức phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương và lực lượng kiểm lâm trên địa bàn. Thôn thường xuyên tuyên truyền cho các hộ dân về nội dung không chặt phá rừng, lấn chiếm đất rừng để canh tác, công tác phòng, chống cháy rừng mùa hanh khô… Ngoài ra, thôn cũng thành lập 2 tổ tuần rừng, mỗi tổ 6 thành viên và thực hiện tuần tra theo quý.

Phó Chủ tịch UBND xã Nà Chì Lù Văn Luyện cho biết: Việc chi trả DVMTR do Bưu điện huyện thực hiện chi trả trực tiếp cho hộ dân có diện tích rừng được giao khoán. Thời gian qua, chính sách chi trả DVMTR đã phát huy hiệu quả rõ rệt tại địa phương. Tỷ lệ diện tích rừng được bảo vệ an toàn ngày càng tăng, nhiều năm nay trên địa bàn không xảy ra các vụ vi phạm liên quan đến rừng. Đặc biệt, người dân không còn thờ ơ mà chủ động phối hợp cùng chính quyền trong việc BVR, phòng cháy, chữa cháy rừng. UBND xã thành lập các tổ BVR, phòng cháy, chữa cháy rừng do Thường trực UBND xã làm tổ trưởng; thôn bản thành lập tổ BVR thành phần là chủ rừng, dân quân, tổ bảo vệ an ninh của thôn tiến hành kiểm tra, tuần tra rừng theo hàng tháng, quý hoặc đột xuất.